Lâu nay, người dân thường có thói quen sử dụng các loại thức ăn đường phố bởi sự tiện lợi, giá thành rẻ. Các loại thức ăn này luôn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP), có thể gây ngộ độc và các dịch bệnh liên quan.
Theo quy định tại khoản 26 Điều 2 Luật An toàn thực phẩm 2010, thức ăn đường phố (TĂĐP) là thực phẩm được chế biến dùng để ăn, uống ngay, trong thực tế được thực hiện thông qua hình thức bán rong, bày bán trên đường phố, nơi công cộng hoặc những nơi tương tự.
Thức ăn đường phố là loại hình dịch vụ khó kiểm soát nhất về ATVSTP do phần lớn những người bán hàng thường xuyên di chuyển địa điểm, nhiều người kinh doanh theo thời vụ và đa phần không có được những kiến thức đầy đủ về ATVSTP. Đặc biệt trong thời điểm hiện nay thì TĂĐP còn tiềm ẩn rất nhiều nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm. Đồng thời, TĂĐP thường được chứa đựng trên các vật dụng dễ di động như mâm, rổ, rá… bày bán bên đường, gánh hàng rong, trong làn bụi và được che đậy một cách sơ sài, không có tủ lạnh để lưu mẫu thực phẩm và bảo quản thức ăn dư thừa, bát đĩa khi khách ăn xong chỉ được rửa sơ qua do không có đủ nước, không gian buôn bán không đảm bảo vệ sinh môi trường, nguyên liệu chế biến không có nguồn gốc rõ ràng. TĂĐP an toàn là thức ăn không bị nhiễm vi sinh vật gây bệnh, không chứa hóa chất độc hại, không bị biến chất ôi thiu ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng và có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
Hiện nay, Quảng trường 3/2 bản Trại Giống, xã Nà Nghịu, huyện Sông Mã là nơi thu hút hàng trăm lượt khách mỗi ngày đến ăn uống. Vì vậy, công tác đảm bảo ATVSTP càng cần phải được giám sát, quản lý chặt chẽ.
Tháng 7/2024, Đoàn kiểm tra, giám sát về đảm bảo an toàn thực phẩm của Trung tâm Y tế huyện Sông Mã phối hợp với Trạm Y tế xã Nà Nghịu tiến hành kiểm tra, giám sát các cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố tại Quảng trường. Tổng số cơ sở thức ăn đường phố tại Quảng trường 3/2 bản Trại Giống, xã Nà Nghịu, huyện Sông Mã là 07 cơ sở, đoàn đã đã tiến hành kiểm tra, giám sát 07 cơ sở nhắc nhở, tuyên truyền, phổ biến Luật về ATTP, các văn bản, các quy định về điều kiện ATTP của dịch vụ thức ăn đường phố, để các chủ cơ sở nắm được những kiến thức cơ bản trong bảo đảm an toàn thực phẩm và khắc phục những tồn tại để thực hiện đúng theo quy định của pháp luật về ATVSTP thức ăn đường phố.
Vậy, kinh doanh thức ăn đường phố cần đáp ứng điều kiện gì về bảo đảm an toàn thực phẩm?
1. Điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm đối với nơi bày bán thức ăn đường phố
Theo Điều 31 Luật An toàn thực phẩm 2010 quy định về điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm đối với nơi bày bán thức ăn đường phố như sau:
- Phải cách biệt nguồn gây độc hại, nguồn gây ô nhiễm.
- Phải được bày bán trên bàn, giá, kệ, phương tiện bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, mỹ quan đường phố.
2. Điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm đối với nguyên liệu, dụng cụ ăn uống, chứa đựng thực phẩm và người kinh doanh thức ăn đường phố
Điều 32 Luật An toàn thực phẩm 2010: Nguyên liệu, dụng cụ ăn uống, chứa đựng thực phẩm và người kinh doanh thức ăn đường phố phải đảm bảo các điều kiện sau đây:
- Nguyên liệu để chế biến thức ăn đường phố phải bảo đảm an toàn thực phẩm, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
- Dụng cụ ăn uống, chứa đựng thực phẩm phải bảo đảm an toàn vệ sinh.
- Bao gói và các vật liệu tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm không được gây ô nhiễm và thôi nhiễm vào thực phẩm.
- Có dụng cụ che nắng, mưa, bụi bẩn, côn trùng và động vật gây hại.
- Có đủ nước đạt quy chuẩn kỹ thuật phục vụ việc chế biến, kinh doanh.
- Tuân thủ quy định về sức khỏe, kiến thức và thực hành đối với người trực tiếp sản xuất, kinh doanh thực phẩm.
Như vậy, theo quy định nêu trên, kinh doanh thức ăn đường phố cá nhân cần đáp ứng điều kiện về nơi bày bán thức ăn đường phố, nguyên liệu, dụng cụ ăn uống, chứa đựng thực phẩm và người kinh doanh thức ăn đường phố phải tuân thủ quy định về sức khỏe, kiến thức và thực hành đối với người trực tiếp sản xuất, kinh doanh thực phẩm. Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm quản lý hoạt động kinh doanh thức ăn đường phố trên địa bàn.
Nếu vi phạm quy định về điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm trong kinh doanh thức ăn đường phố thì bị xử lý như thế nào?
Theo Điều 16 Nghị định 115/2018/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 124/2021/NĐ-CP) đối với cá nhân vi phạm pháp luật về điều kiện bảo đảm an toàn trong kinh doanh thức ăn đường phố thì có thể bị xử lý như sau:
- Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
+ Không có bàn, tủ, giá, kệ, thiết bị, dụng cụ đáp ứng theo quy định của pháp luật để bày bán thức ăn;
+ Thức ăn không được che đậy ngăn chặn bụi bẩn; có côn trùng, động vật gây hại xâm nhập;
+ Không sử dụng găng tay khi tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm chín, thức ăn ngay.
- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
+ Sử dụng dụng cụ chế biến, ăn uống, vật liệu bao gói, chứa đựng tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm không bảo đảm an toàn thực phẩm theo quy định của pháp luật;
+ Người trực tiếp chế biến thức ăn mà đang bị mắc bệnh: tả, lỵ, thương hàn, viêm gan A, E, viêm da nhiễm trùng, lao phổi, tiêu chảy cấp;
+ Sử dụng phụ gia thực phẩm được sang chia, san chiết không phù hợp quy định của pháp luật để chế biến thức ăn;
+ Sử dụng nước không bảo đảm vệ sinh để chế biến thức ăn; để vệ sinh trang thiết bị, dụng cụ phục vụ chế biến, ăn uống;
+ Vi phạm các quy định khác về điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm theo quy định của pháp luật trong kinh doanh thức ăn đường phố, trừ các hành vi quy định tại khoản 1, các điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 16 Nghị định 115/NĐ-CP/2018.
- Bên cạnh đó, người vi phạm còn có thể bị buộc tiêu hủy thực phẩm đối với vi phạm quy định về sử dụng phụ gia thực phẩm được sang chia, san chiết không phù hợp quy định của pháp luật để chế biến thức ăn.
Mức phạt tiền đối với tổ chức vi phạm gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân vi phạm (theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 1 Nghị định 124/2021/NĐ-CP)
Tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm là trách nhiệm của chính quyền các cấp, của toàn xã hội./
