Để có được kết quả đó Đảng bộ huyện đã ban hành nghị quyết lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình trên địa bàn huyện giai đoạn 2016-2020, chỉ đạo, quán triệt sâu rộng đến các chi bộ, đảng bộ tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện. Sau 4 năm triển khai thực hiện nghị quyết, với sự vào cuộc đồng bộ của các cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn huyện, quy mô gia đình có hai con, khỏe mạnh, hạnh phúc, giàu có, văn minh, phát triển bền vững được chấp nhận ngày càng nhiều hơn; tỷ lệ phụ nữ chấp nhận các biện pháp tránh thai tiếp tục được nâng lên và chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình ngày càng được cải thiện.
Thực hiện nghị quyết của đảng bộ, huyện Sông Mã đã đầu tư 19 bộ phương tiện truyền thông về công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình cho 19 Trạm Y tế xã, thị trấn với số tiền 187 triệu đồng; tổ chức 4 lớp tập huấn về chính sách dân số, nghiệp vụ dân số, kế hoạch hóa gia đình cho 266 cộng tác viên dân số, viên chức dân số xã; tổ chức tập huấn cho 42 cán bộ làm công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ cấp huyện, xã, nâng cao năng lực, kiến thức về giới, kỹ năng lồng ghép Chương trình bình đẳng giới và Vì sự tiến bộ của phụ nữ; tổ chức 9.176 buổi tuyên truyền về công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình, thu hút gần 200 nghìn lượt người nghe. Tổ chức 10 hội nghị tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật tại các cụm, bản cho 1.904 hội viên, phụ nữ thuộc 39 bản đặc biệt khó khăn, bản đồng bào dân tộc Mông. Tổ chức 4.849 buổi sinh hoạt nhóm, nói chuyện chuyên đề. Vận động, tuyên truyền tại hộ gia đình được 21.084 hộ; tư vấn cho 22.581 lượt đối tượng. Thành lập 3 Câu lạc bộ Bạn gái tiêu biểu tại Trường THPT Sông Mã, Trường THPT Chiềng Khương và Trường THPT Mường Lầm, với 75 học sinh tham gia... Hỗ trợ cho 932 phụ nữ thuộc hộ nghèo là người dân tộc thiểu số khi sinh con đúng chính sách dân số, với số tiền gần 1,9 tỷ đồng. Khen thưởng 460 lượt bản, tổ dân phố thực hiện tốt chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình. Với sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền các chỉ tiêu của nghị quyết đã đạt được đó là quy mô dân số đạt 156,5 nghìn người, tỷ lệ giảm sinh giữ mức 0,05%/năm, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên hàng năm giữ mức 1,2%/năm, tỷ lệ cặp vợ chồng sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại 77,7%, tỷ lệ tảo hôn giảm còn 9,1%, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng giảm còn 15%.
Tập huấn nghiệp vụ Dân số - KHHGĐ cho cán bộ chuyên trách dân số, cộng tác viên dân số và gia đình năm 2018
Tuy nhiên hiện nay, Sông Mã vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong việc giảm tình trạng sinh con thứ 3 trở lên và kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Đến năm 2020, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên còn cao, ở mức 19%, tỷ số giới tính khi sinh còn khó kiểm soát và chưa không chế được, hiện nay đang ở mức 117 trẻ nam/100 trẻ nữ. Nguyên nhân của tình trạng này chủ yếu do cơ cấu dân số của huyện thuộc nhóm dân số trẻ, nhận thức của nhân dân chưa đồng đều, quan niệm về quy mô gia đình lớn vẫn còn tồn tại, tâm lý ưa thích con trai còn phổ biến trong nhân dân. Ngoài ra, điều kiện kinh tế của người dân ngày càng tăng và ổn định, nên nhiều gia đình muốn sinh thêm con. Bên cạnh đó, việc cung cấp kỹ thuật dịch vụ kế hoạch hóa gia đình có chất lượng đã được nâng, nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của các đối tượng, nhất là ở một số xã vùng sâu, vùng đặc biệt khó khăn; một số dân tộc thiểu số vẫn còn tình trạng kết hôn ở tuổi vị thành niên; việc lấy vợ, lấy chồng không đăng ký kết hôn, một số học sinh nghỉ học kết hôn sớm dẫn đến tình trạng tảo hôn vẫn còn xảy ra trên địa bàn huyện. Với mục tiêu phấn đấu giải quyết những khó khăn đó, thời gian tới, huyện ủy Sông Mã tiếp tục tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng; tăng cường sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị; các ban, ngành, đoàn thể đặc biệt là phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị trong công tác tuyên truyền chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình; cung cấp, nâng cao chất lượng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản... góp phần nâng cao chất lượng dân số, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội ở địa phương.
Nguyễn Thị Dung - Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh Sơn La
